Báo Việt Luận – “Báu vật” này chính là loài cây sưa đỏ hiện có 40 cây hàng trăm năm tuổi đang được Hà Nội bảo về nghiêm ngặt với hàng rào thép gai.
40 cây sưa đỏ quý hiến hiện đang nằm ở Núi Tùng hay còn gọi là Núi Sưa nằm trong công viên Bách Thảo, gần lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh (Ba Đình, Hà Nội).
Sưa đỏ là loài cây quý hiếm thuộc nhóm 1A (nghiêm cấm khai thác, sử dụng vì mục đích thương mại). Loài cây này có đường kính lớn nhất khoảng 75cm, nhỏ nhất 10 cm có mùi hương như trầm và có tác dụng chữa bệnh. Thời phong khiến, nó được vua chúa rất yêu thích dùng đóng đồ gỗ.
Trong 30 năm gần đây, người Trung Quốc liên tục săn lùng loài cây này khiến giá của nó tăng cao. Người Trung Quốc tin rằng quan tài bằng gỗ sưa có khả năng giữ xác lâu hơn.
Có thời điểm, giá một m3 gỗ sưa lên đến 20 tỷ đồng khiến cho nhiều vụ chặt trộm xảy ra. Chính điều này khiến các cây sưa tại công viên Bách Thảo được bảo vệ chặt chẽ.
Những cây sưa đỏ được quấn dây thép gai xung quanh gốc, đánh mã số. Mỗi cây sẽ có một mã QR riêng. Khi dùng điện thoại quét mã này, chúng ta có thể biết được các thông tin cơ bản như đường kính gốc, chiều cao cây, độ rộng tán, vị trí cây.
Do bị khai thác quá mức nên sưa đỏ gần như không còn trong tự nhiên. Những cây sưa đỏ tại vườn Bách Thảo không chỉ là nguồn gen quý của Hà Nội mà còn của cả nước. Hạt của chúng còn được đem về Tam Đảo (Vĩnh Phúc), Tam Điệp (Ninh Bình) để trồng.
Sưa hay còn gọi trắc thối (danh pháp khoa học Dalbergia tonkinensis Prain) là loài cây thân gỗ thuộc họ đậu. Đây là cây gỗ nhỡ, rụng lá theo mùa, cao 6-12 m. Thân cây dạng hợp trục, dáng phân tán. Lá mọc cách, cấu tạo lá dạng kép lông chim lẻ. Sưa đỏ là cây ưa sáng, ưa đất sâu, dày, độ ẩm cao. Sưa chủ yếu phân bổ ở Việt Nam và được tìm thấy rải rác tại Hải Nam, Trung Quốc.
Tuy nhiên, dù được bảo vệ nghiêm ngặt xong những cây sưa đỏ tại vườn Bách Thảo đang có dấu hiệu bị nứt và bị các loài cây khác kí sinh làm mất đi giá trị của chúng.
Dưới tán của các cây sưa trăm tuổi là đền thờ Huyền thiên Hắc đế, tương truyền ông là người có công giúp vua đánh giặc Chiêm. Bên cạnh đó, tại đây cũng có nhiều loài cây quý hiếm khác đang được bảo vệ.
Thuỳ Hương – Báo Việt Luận
Leave a comment